Charu Yaodana Shaba Cheksing

Khongsanba 4:29-5:19

WARI..........

Israel machasingidamak ningtamba tannaba Moses na Egypt ki ninghtougi manakta naknana changsindringei gi mamangda, mahak amasung mahakki mayamba, Aaron na ot neibiraba Israel gi luchingbasinga unnarammi. Masigi unnaba asida, Moses amasung Aaron na misingda makhoi masamak Mapu Ibungo da shengdoknaba pukning thougatlammi amasung Ishwor na minai naithang oiba adudagi makhoibu khukan panganna kanbigadoure haina makhoida tamlammi.

Israel machasingna hapta amada numit taretni chupna Egypt machasinggidamak makhoida sinnaba arumba thabakki potlum adu ngaakna thamnaba thabak shuraklammi. Adubu Moses ka unnaba asigi matungda, makhoina mayek sengna taretni suba numit khudingi amuk hanna pothaba hounaba wareplammi. Maram asigidamak mei houna saoraba Pharao na mameithangda Moses amasung Aaron da haikhi: “Nakhoina makhoibu makhoigi thabaktagi pothahalle!” Khongsanba 5:5. (Matang asida “Pothaba / rest” haiba Hebrew wahei asigi arthadi “Shabath” haibani. Masigi artha di “Sabbath ngak-hanba haibani.”

Masigi minaisinggi jat asibu mahakki khudum makhada chetna thamnaba mahakna karigumba khwaidagi tamthiba khara touba tabani haina saoraba ningthou aduna khanglammi, maram aduna makhoigi thamoisingdagi laining laishon amasung Ishwor animakpu kaothoknaba thabakna makhoibu iraknahannaba mahakna chap yungna lepkhi. Mahakna haikhi, “Mamangda toubagumna nakhoina misingda chek sananaba makha tana charu piroidabani. Makhoina chatlaga makhoi masamakkidamak charu thijasanu. Aduga makhoina mamangda shakhiba shapham thokpa chek masing adumak nakhoina makhoida shahan-gadabani. Nakhoina madudagi amatta masing hanthahalloidabani.” Khongsanba 5:7, 8.

Moses ki matamda toukhibagumna, Ishworna Mahakki misinggidamak achouba thabaksing pangthokkadoure. Yamna thuna makhoibu papki minai oibadagi kanbiraga swargagi oiba Canaan da khongsan minnagani. Aduga amukka hanna, houjik Ishworna Mahakki misingi pukning adu Sabbath ngakpagi maru oiba aduda mai onsannaba hotnnari.

NEINABA

Biblegi text khudingmak paraga ahangba mensallu.

1. Ishworna Sabbath ki pothaba asi Israel machasing khaktagi oina shemkhibra?

Mark 2:27, 28 Aduga Mahakna makhoida haikhi, “Sabbath (Pothaba numit) asi ___ gidamak ___, aduga Sabbath kidamak mioiba shemba natte.”

Note: Sabbath asi mioiba gidamak shemkhibani haina Jesuna haikhiba matamda, “mioiba”(man) haiba wahei asigi arthadi “mioba jati” pumnamak haibani. Masi matam pumnamakta, mapham khudingda leiriba mi pumnamakpu khangnei.

2. Ishworna karamba matamda Sabbath (Pothaba numit) asi lingkhatkhibra?

Meihouron 2:1, 3 Asumna atiya nongmadon amasung malem prithibi, aduga madugi manungda leiriba pot pumnamak shemba ___ ... madugi tungda Ishworna taretni suba numit adu bor pikhi amasung masibu shengdokkhi, maramdi Ishworna shembi shabikhraba Mahakki thabak pumnamaktagi Mahakna pothakhi.

Note: Sabbath adu Leishemba gi chayol adu loibada lingkhatkhi.

3. Chayol amagi kari numitpu Sabbath no?

Meihouron 2:2, 3 Aduga ___ ___ Ishworna toukhiba Mahakki thabak adu Mahakna loisankhi. Mahakna toukhraba Mahakki thabak pumnamaktagi ___ ___ pothakhi. Madugi tungda Ishworna ___ ___ adu bor pikhi amasung masibu shengdokkhi.

Note: Meihouron Chapter 2 da ahumlak, leishemba chayol gi taretnisuba numittagi Ishworna Sabbath shemkhi haina Ishworna eikhoida haikhi. Mahakna masibu “shengdokkhi”, masigi arthadi “shengna masi sijinnanaba khaidoklaga thambani. Ishworna Sabbath asi pung 24 gi period ki matam oina shemkhi, maramdi matam asi Jesuga ashengba nungshinabagi mari ama shagatnaba masi pibani. Eikhoina Ishworgi maramda khandanabagidamak Egypt ki Pharao gumna, Diyabol na eikhoibu thabak suduna yamna chinhanduna thamba pammi. Ishworgi aroiba matamgi misingna hemanna chinman-gani haiba khangladuna, Ishworna Mahakki misingga mashak khangnaduna matam lennaba chayolgi oina akhannaba pung 24 khaidoktuna thamkhi. Nakhoiga chayolgi thengnanaba Mahakna shemkhibani. Mahakpu pothaba numitta unaba shoiganu.

4. Ishworna Mahakki ashengba Sabbath ki maru oiba adu karamna uttuna takpra?

Khongsanba 20:8-11 Sabbath numit adu shengna ___ ningsingu ... Mapu Ibungona Sabbath numit asi ___ ___, amasung masibu shengdokkhi.

Note: Khongsanba 20:8-11 asi Ishworgi wayel yathangi marisuba yathangni. Sabbath asi Mahakki yathang taragi manungda ama oihanduna, Mahakna masigi hainingai leitana maru oiba adu uttuna takkhre. Verse 10 na masibu “nakhoigi Ishwor Jehovah gi Pothaba numit (Sabbath) haina koui. Marisuba yathang khaktana “ningsingu” haiba wahei asina houi. Masina taklibadi misingna masi kaothokkani haiba Ishworna khangi haiba asini. Ishworgi yathang taragi wayel yathang asi thugaibasi papni (1 John 3:4). Adubu Jesuna Mahakki misingbu makhoigi pap, nattraga wayel yathang thugaiba dagi kannaba shikhi (Matthew 1:21).

5. Kari maru oiba potshak anigi maramda Ishworna Sabbath asi khudam amani haibra?

Khongsanba 31:17 Masi (Sabbath) Ei amasung Israel machasingi marakta matam pumnamakki oina khudam(Sign) amani; maramdi numit taruknida swargasing amasung malem prithibi ___ ___ ___.

Ezekial 20:12 Madugisu mathakta makhoibu ___ Mapu Ibungoni haiba makhoina khangnabagidamak Eiga makhoigi marakta khudam ama oinabagidamak Einasu Eigi Sabbath sing asi makhoida pikhibani.

Note: Ishworna hai, Sabbath asi Leishemba amasung Kanbiba Mapu oiba Mahakki shaktigi khudam, nattraga sign amani. Phongdokpiba 14:6-14 da, “Malemda leiba makhoida, amasung jat, salai, lon, amasung mi kanglup khudingda” ( verse 6) laothokkadaba maru oiba wapao ahum Ishworna pikhi. Ahanba wapao adu verse 7 da phangi: “Ishworbu kiyu, aduga Mangonda matik mangal oihallu; Makakki wayenbagi pungpham adu lakle: aduga swarga, malem, samudra, amasung eesingi iphutsingbu shemkhiba Mahakpu khurummu.” Achumba khurumbada hallaknaba haijaba asi marisuba yathang maktadagi louthorakapani: “Maramdi numit taruknida, mapu Ibungona swarga amadi malem prithibi, samudra, amasung makhoigi manungda leiba pot pumnamak shemkhi, aduga taretnisuba numitta pothakhi.” Khongsanba 20:11.

6. Jesuna kari numit shengna ngakkhibra?

Luke 4:16 Maram aduna Mahakpu yoklakkhiba Nazareth ta lenglaklammi. Aduga ___ ___ matung inna, Mahakna synagogue ta Sabbath numitta changduna paanaba lepkhatlammi.

Note: Hiram khudingda Jesuna eikhoigi khudamni (1 Peter 2:21), masida Sabbath ngakpasu yaore. Masi Mahakki mahousadagi heinarakpa lichatni. “Hounaba” (Custom) ama haiba asi nungtigi chang naina touba heinabi amani. Christian singna Mahakana chatkhibagumna chatkadabani (1 John 2:6).

7. Sabbath ka mari leinana Paul gi hounabi heinabi kari oikhibra?

Acts 17:2 Aduga Paul na ___ ___ matung inna, makhoigi manakta lengshinkhi, amasung Pothaba numit (Sabbath) ahumlak makhoiga Shastradagi neinarammi.

Acts 18:4 Aduga mahakna syanagogue ta ___ ___ khannaduna neinarammi, amasung Jehudising amadi Greek singbu thajaraknaba hotnakhi.

Note: Taretni suba Sabbath ngakpa asisu Paul gi hounabi heinabi oirammi.

8. Sabbath (Pothaba) numitta sheboksingnasu lai murti latpa jatsinga unakhibra?

Acts 13:42 Maram aduna Jehudisingna chatthokkhraba matamda___ ___ masigi waramsing asi mathangi ___ numitta makhoida sandokpiranaba haijakhi.

Note: Atoppa thoudok amada, sheboksingna Sabbath numitta atoppa jatsingi nupi kanglup amaga turel manakta unakhirammi, maramdi sahar aduda synagogue amatta leiramde (Acts 16:13).

9. Jesuna misingi papsingidamakta shikhraba matungda Mahakna Mahakki misingna Sabbath ngakpa pamkhibra?

Matthew 24:20 Aduga nakhoigi lanjennaba adu ningtham thada natraga ___ numitta thoktanaba haijou.

Note: Matang asida Jesuna Jerusalem tuba adu mangjounana haidoklammi, masi 70 A.D. (chaorakna chahi 40 matungda) da thokkani haibasi Mahakna khangkhi. Adubu landarakliba lanmi dagi Sabbath numitta makhoina chendanabagidamak makhoina haijanba Mahakna wa houdokkhi. Jesuna Mahakna shiraba matung kuina phaoba Mahakki misingna Sabbath shengna ngaktuna leinaba aasha toukhi haibasi yamna mayek shengle.

10. Ishworgi aroiba matamgi misingna nasu Mahakki taretni suba Sabbath asi shengna ngakkani haina Bible na takpibra?

Phongdokpiba 12:17 Aduga chinglai (Diyabol) aduna nupi aduda yamna shaokhi, aduga mahakna nupi adugi lemhouriba dhara, Ishworgi ___ ___ amasung Jesu Christa gi shakhi paiba makhoi aduga lan shoknaba chatkhi.

Phongdokpiba 14:12 Masida ashengba misingi khangheiba lei; masida Ishworgi ___ amasung Jesugi thajaba ___ makhoi lei.

Phongdokpiba 22:14 Hingbagi upambidagi chanaba amasung sahar adugi thongjaosingda ___ changnaba makhoina hak leinabagidamak Mahakki yathangsing ___ makhoi adu aphabani.

Note: Mathakta pikhraba Shastrasing asina thangeisengna Ishworgi aroiba matamgi church ta thinduna pallibani, amasung mathakki passage khudingna mayek shengna Ishworgi aroiba matam gi churchna Mahakki yathangsing, haibadi marisuba yathang, Sabbath yaona ngakkani hai.

11. Swargada kanbikhraba mi pumnamakna Sabbath ngakadra?

Isaiah 66:22, 23 Maramdi Eina shemgadaba anouba swargasing amasung anouba prithibina Eigi mangda lengdana leigadabagumna,” Jehovah na hai, “Nakhoigi dharasing amasung nakhoigi ming lengdana leigani. Aduga asumna oiragani, thasi amadagi thasi ama phaoba, pothaba numit amadagi pothaba numit ama phaoba, ___ ___ ___ Eigi mangda khurumba lakkani,” Jehovahna hai.

Note: Jug pumnamkki kanbikhraba misingna punna swaraga amasung anouba prithibida Ishworgi Sabbath ngakkani haina Biblena hai.

12. Jesuna shengna ngakkhiba Sabbath numit asiga houjik oiriba chayolgi taretni suba numit (Thangja numit) asiga chap manei haiba asi eikhoina sungsoi soidare haiba ngambra?

Luke 23:54-24:1 Numit adu thourang langba numit (Irai numit) oirammi, aduga Pothaba (Sabbath) numit hougadourammi ... Aduga makhoina hallaktuna maru marang amasung manam nungshiba thao thourang toukhi. Aduga ___ ___ wayen yathangi matung inna ___. Chayolgi ___ ___ ayuk anganbada, ... makhoina mongphamda lakkhi.

Note: Sabbath ki mamanggi numit (Mark 15:42), Irai (thourang touba) numitta Jesubu pang tingkhi. Jesuna mongphamda yathangna piba Sabbath numitta pothakhi (Luke 23:56), aduga Sabbath ki mathangi numit (Mrak 16:1-6) haibadi ahanba numitta hingatkhi. Prithida leiriba misingna ngasi phaoba madugi numit adu Easter Sunday haina pangthokli. Sabbath haiba asi Irai(Friday) numitki matung amasung Nongmaijing (Sunday) numitkina mamang oiba numit (Thangja) aduni haina Biblena mayek sengna utli. (“Dictionary na kari haibra” amasung “ Calender adu hongkhidribra” haina mingthonba Ahenba Hapchinba Warol aduda yaoba Para mateksing aduda yengu.)

13. Ishworna Mahakki ashengba numit asi kanagumba amana hongdokpa yahanbra?

Paorou 30:5, 6 Ishworgi wahei khudingmak taru tarui; ... nahakna Mahakki waheisingda ___, natrabadi Mahakna nahakpu warakkani, aduga nahakpu minamba oina phangani.

Note: Ishworna yathang tara hek pikhidringeigi mamangda, Anisuba Wa (Deuternomy) Chapter 5 da sandokna takpagumna, kanagumba mioi amattana makhoidagi “louthokpa” natraga “Hapchanba” touroidabani haina Mahakna akanba cheksin wa haikhi (Anisuba Wa 4:2). Hennadum, Mahakna makhoida pikhiba adumak chap chana ngakpa tarammi. Ishworna Mahakki Sabbath asi bor pikhi (Khongsanba 20:11), aduga Mahakna karigumba ama bor piba matamda, masi matam pumnamakki oina bor pirabani (1 Miron 17:27). Ishworna hai, “Eigi warepnaba Eina thugairoi, natraga Eigi chindagi thokkhraba waheising hongdokloi.” Laishon Ishei 89:34. Serannana chingkhraba misingna Ishworgi ashengba Sabbath asi Nongmaijing (Sunday) numitta hongdokkhi haiba adu makhoina yajei. Adubu Ishworna Bible asi eikhoigi lamjingbiba oina pikhiba matamda, Mahakna misingi takpibasing lousanba yaroi.

14. Karamba matamda Sabbath asi houbra amasung loibra?

Lichatlon 23:32 ___ ___ amadagi numit taba ama phaoba nakhoina nakhoigi Sabbath ngakadabani.

Mark 1:32 Numitdangwairam, ___ na ___ matamda

Note: Sabbath ki pungpham asi Irai numitki Numit tabada houi amasung Thangja numitki Numit tabada loi.

15. Phongdokpiba 1:10 gi Prabhu gi numit(Lord’s Day) asi kari numitno?

Khongsanba 20:10 Adubu taretnisuba numit asi nakhoigi Ishwor ___ ___ gi Sabbath ni.

Isaiah 58:13 Pothaba numittagi nahakki khong leithoklabadi, ___ ___ ___ nasagi apamba toubadagi.

Mark 2:28 Maram aduna Migi macha nipa asi ___ numitkisu Mapuni.

Note: Ariba amasung Anouba Warepnaba Bible animakta, Ishworna Sabbath asi Lord’s Day (Prabhugi numit) koui. Ishworgi Sabbath khonggaonaduna pap toubagi maiyokta misingbu cheksin wa pinaba Mahaknasu yathang pi (Isaiah 58:1, 13). Mahakki ashengba Sabbath asi mi pumnamakkini haina Ishworna laothok i (Isaiah 56:2-7). Biblena Sunday asi Lord’s Day ni haina keidounungda pande. Masi icham chamna chayolgi thabak suba numit taruknigi manungda amani (Ezekial 46:1). Madumakni hannadagi oirakliba.

16. Sabbath ki yathangna kari bor phangani haina washakpra?

Matthew 11:28 Thabak suriba amasung awaba potlum puriba nakhoi pumnamak Eingonda lak u, aduga Eina Nakhoida ___ pibigani.

Khongsanba 33:14 Eina nakhoiga ___ chatminnagani, aduga Eina nakhoida pothaba pigani.

Hebrew 4:5 Makhoina ___ ___ da changlabadi (KJV).

Note: Yathang Taragi manungda yaoriba yathang khudingmakki thawaigi oiba artha amam mam lei. Wayel yathangda makha ponjaba Christian sing kharana wayel yathangi mayeksing aduda khakta miyeng thammi amasung wayel yathangi thawaigi oiba adudi thousade. Jesuna eikhoida animak asi khal chanana thamba pammi (Matthew 5:21, 22, 27, 28). Bible na “rest / pothaba” haiba wahei asi tattana arankhubam gi arthada oina sijinnei. Pukning hongbagi “pothaba’ da tasengna lamjingkhraba amasung Christa da leiba mising aduna taretni suba Sabbath asi Christian gi pothabagi symbol oina ngakkani haina Hebrews 4:1, 4, 9, 10 na hai.

NAHAKKI PAOKHUM

Jesuna Sabbath asi Mahakki leishemba amasung shengdokpibagi shaktigi khudam ama oina pibikhraba maramna, Mahakpu ikai khumnaba oina Mahakki ashengba numit asi ngaktuna borsing phangba nahakna houningbra?

PAOKHUM: ______

AHENBA HAPCHANBA WAROL

Masigi section asina makhatana neinanaba ahenba i-paosing pi.

Dictionary na Kari Haibra

Makhada piriba waheising asi ayamba dictionary ama hektada yengbiyu, aduga nakhoina phangba adu khangjillu:

Saturday (Noun) Taretnisuba chayolgi amagi aroiba numit Seventh-day (adjective) Taretni suba numikti (Saturday) Sunday (noun) Chayol gi ahanba numit.

Calendar asi hongdokkhidabra?

Calendar asi amuktang 1582 gi October da hongdokkhi, adubu chayol gi khongchhat ki paringdi hongkhide. October 4, 1582 gi matungda numit tarani Calender dagi louthokhi. Friday, October 5 oirakkadaba adu, Friday, October 15 oina oirakkhi. Makhada piriba diagram asina hongdokkhiba adu ibada nakhoibu mateng pangani. Chayolgi mathang manao naiba paringda masina hongkhide haiba adu nakhoina ugani.

OCTOBER 1582

 

Sun.

Mon.

Tue.

Wed.

Thu.

Fri.

Sat.

1

2

3

4

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

Tungda Thokkadaba Mangjounana Haidokpagi Drisha, Lesson 8 ©2022 Amazing Facts International All Rights Reserved